รู้หรือไม่? ลูกตื่นนอนกลางดึกบ่อยดีกว่านอนหลับยาว
เรื่องการนอนหลับของลูกน้อยมักเป็นปัญหาชวนปวดหัวของคุณแม่คุณพ่อหลายคน โดยเฉพาะบรรดามือใหม่ ตามความเข้าใจของคุณแม่คุณพ่อส่วนใหญ่ก็มักอยากให้ลูกนอนนานๆ จะได้พักผ่อนเยอะๆ ซึ่งตรงข้ามกับข้อเท็จจริงทางวิทยาศาสตร์โดยสิ้นเชิง! เพราะจากข้อมูลจากสถาบันที่ทำการวิจัยเรื่องการนอนของเด็กทารกในขวบปีแรกระบุว่า เด็กทารกที่ตื่นนอนกลางดึกบ่อยถือว่าเป็นเด็กที่มีสุขภาพดีกว่าเด็กที่นอนหลับสนิทตลอดทั้งคืน รู้อย่างนี้แล้ว เราจึงขอชวนคุณแม่คุณพ่อมาทำความเข้าใจกับการนอนของลูกให้ดียิ่งขึ้นกันดีกว่า
ลูกตื่นนอนบ่อยผิดปกติหรือไม่
ตามธรรมชาติ การนอนและตื่นของคนเรานั้นจะเป็นไปตามระบบนาฬิกาชีวิต หรือระบบนาฬิกาชีวภาพ (circadian rhythms) ซึ่งกำหนดเวลานอนด้วยแสงสว่าง อย่างไรก็ตาม นาฬิกาชีวิตของผู้ใหญ่และเด็กนั้นแตกต่างกัน ในเด็กทารกโดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วง 3 เดือนแรกนั้น ระบบนาฬิกาชีวิตของเด็กกำลังปรับตัวและยังพัฒนาไม่สมบูรณ์ ส่งผลให้มีตารางการนอนที่ต่างจากผู้ใหญ่อย่างเรา โดยระยะเวลาการนอนของเด็กจะยังคงเปลี่ยนแปลงไปเรื่อยๆ จนกว่าจะอายุครบ 6 เดือน ถึงจะมีระยะเวลาและจังหวะการนอนที่แน่นอนมากยิ่งขึ้น โดยปกติแล้ว ทารกจะใช้เวลานอนประมาณ 16-17 ชั่วโมงต่อวัน แต่อาจนอนนานแค่ 1-2 ชั่วโมงต่อครั้งขึ้นอยู่กับระบบนาฬิกาชีวิตของเด็กแต่ละคนซึ่งแตกต่างกัน ดังนั้น กล่าวได้ว่า จริงๆ แล้ว การตื่นนอนบ่อยในเด็กในช่วงปีแรกนั้นถือเป็นเรื่องปกติแต่อย่างใด
ลูกตื่นนอนบ่อยถือว่าสุขภาพดี
เชื่อหรือไม่ว่า การตื่นนอนบ่อยนั้นบ่งบอกถึงภาวะสุขภาพที่ดีของลูกน้อยได้ด้วย การตื่นนอนบ่อยในระหว่างวันหรือช่วงกลางคืนนั้นถือเป็นกลไกตามธรรมชาติที่กระตุ้นให้เด็กตื่นขึ้นมากินอาหาร เนื่องจากกระเพาะของเด็กทารกนั้นยังมีขนาดเล็กอยู่จึงหิวบ่อย ดังนั้น การที่เด็กทารกตื่นขึ้นมากินนมได้บ่อยย่อมแสดงว่า เด็กจะได้รับอาหารที่เพียงพอและเหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของร่างกายและสร้างเสริมพัฒนาการต่างๆ ได้ดี ในขณะที่ เด็กที่นอนติดต่อกันนานเกินไปอาจส่งผลให้ไม่ได้รับอาหารเพียงพอและทำให้การเจริญเติบโตหรือน้ำหนักไม่เป็นไปตามเกณฑ์ หรืออาจมีปัญหาสุขภาพอื่นแฝงอยู่ เช่น ภาวะดีซ่าน (jaundice) ซึ่งในกรณีที่คุณแม่คุณพ่อท่านใดสังเกตเห็นว่าลูกนอนนานเกินไปจนไม่ได้กินนมก็ควรจำเป็นต้องปรึกษาแพทย์ถึงความจำเป็นต้องปลุกเพื่อให้เด็กได้รับอาหารอย่างเพียงพอและเหมาะสมต่อไป
ลูกตื่นแล้วไม่ยอมหลับต่อ ทำอย่างไรดี
ใช่แล้ว ปัญหาไม่ได้อยู่ที่ทำอย่างไรไม่ให้ลูกตื่นบ่อยเพราะนั่นเป็นเรื่องธรรมชาติ แต่สิ่งที่คุณแม่คุณพ่อควรคำนึงถึงมากกว่าคือทำอย่างไรที่จะทำให้ลูกหลับต่ออย่างง่ายดายโดยที่ไม่ต้องเปลืองพลังงานมากเกินไป แถมยังเพิ่มเวลานอนให้คุณแม่คุณพ่ออีกด้วย วิธีง่ายๆ ที่จะช่วยฝึกให้ลูกหลับง่ายขึ้นและหลับสบายขึ้น ไม่ว่าจะก่อนเวลานอน หรือหลังจากตื่นขึ้นมาระหว่างวันหรือตอนกลางวัน มีดังนี้
- หากลูกตื่นขึ้นกลางดึกเพื่อให้นม ให้ทำอย่างเงียบๆ โดยไม่ให้กระตุ้นลูกตื่นเต็มตามากนัก
- ให้สังเกตว่าลูกเริ่มมีอาการง่วงหรือยัง ให้พาลูกนอนตอนง่วงแต่ยังไม่หลับ วิธีนี้จะช่วยให้ลูกหลับไปเองโดยที่คุณแม่คุณพ่อไม่ต้องอุ้มหรือกล่อม การอุ้มและโยกไปมาอาจยิ่งทำให้ลูกหลับต่อยากขึ้นหากตื่นมากลางดึก
- ในกรณีที่ลูกร้องไห้งอแงไม่ยอมนอน ไม่ควรเปิดไฟ ไปเล่นด้วย หรืออุ้มลูกขึ้นมา แต่ควรลองเช็กสาเหตุว่าลูกร้องไห้เพราอะไร อาจจะเพราะหิว ผ้าอ้อมเปียก หรือมีอะไรทำให้ไม่สบายตัวหรือไม่ และจัดการแก้ไขเพื่อให้ลูกเข้านอนต่อ
- ฝึกระบบนาฬิกาชีวิตของลูกให้เรียนรู้ความแตกต่างระหว่างกลางวันและกลางคืน โดยเปิดม่านในห้องออกในตอนเช้าเพื่อรับแสง หรือพาลูกออกไปนอกบ้านในระหว่างวันบ้าง ส่วนเวลากลางคืนก็สร้างบรรยากาศห้องนอนให้เงียบสงบและมืดสนิทเพื่อให้ร่างกายรับรู้ว่านี่คือเวลานอนแล้ว
เพียงเท่านี้ คุณแม่คุณพ่อคงมีความเข้าใจเกี่ยวกับธรรมชาติการนอนของลูกได้ดีขึ้นและสามารถรับมือกับปัญหาการนอนหลับได้อย่างสบายใจมากขึ้น
